İzmar’ın 11. şubesi açıldı… Bu tür reklam haberleri, doğrudan Belediye basını tarafından hazırlanıp servis edildiği için genelde çoğu haber portalında aynı cümle ve aynı fotoğraf ile paylaşılır. Haber portalları bu hazır haberleri çok sever; dokunmadan doğrudan yayına sokulur. Üzerinde çok durulmaz ve irdelenmez. Onlar için “güvenilir yerden geliyordur”, doğruluğunu kontrol etmezler. Yani bir anlamda haber niteliğinde REKLAM okuruz. Amaç, zihinlerde olumlu bir izlenim bırakmaktır.
İzmar haberleri de aynı kategoridedir… Halkın Bakkalı gitti, niye gitti ise, İzmar geldi. Biz yazılamayanları yazmaya çalışalım, bilgimiz ölçüsünde.
Marketçilikte rekabet sadece ve sadece alım gücünüz ile yani bu iş için ayırdığınız bütçe ile doğru orantılıdır. “Halkçı market” sloganı kulağa hoş gelir, halkın bütçesine katkı yapılması güzel bir şeydir. Bu konuda Tansaş çok güzel bir uygulamaydı. Ancak Tansaş ortaya çıktığında zincir marketler çok yaygın değildi. Belediye ve şirketlerinin gelirleri de bugüne göre çok yüksekti.
Aliağa şubesi açılırken Cemil Başkan, “ortalama %25 daha ucuzuz” demiş. Bunu Başkan diyorsa doğrudur diye düşünmeliyiz değil mi? Ama yine de bir gazeteci fiyat karşılaştırması yapıp bunun doğru olup olmadığına bakmadı. Tarım Kredi Kooperatiflerindeki fiyatları Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarından sonra kontrol eden basın, İzmar’da karşılıklı fiyatlara bakıp mukayeseye girmedi.
Yine Cemil Başkan’ın ifadesiyle “üç harfli” market zincirleri bilerek üreticiyi zor durumda bırakmakta, fiyat olarak zorlamaktadır. Başkan işleyişi çok anlamamış üç harfli marketlerde… Bu marketler, alış garantisi vererek küçük ama kendilerinden olan firmalardan mal alıp bu firmaların büyümesini sağlıyor. Zorda kalan firma olsa, bu marketlerdeki ürünler devamlı değişkenlik gösterirdi. Oysa ürünler ve firmalar hep aynı.
Bu marketleri açarak gerçekten fiyat ve kalite olarak düzenleyici ve denetleyici olacağını mı düşünüyor Başkan, yoksa bu reklam haberini yazan editör mü bizi işletiyor? Bu kadar az mağaza ile sadece bu marketlerin çevresindeki bakkallar için denetleyici olabilirsiniz.
İzmar’ın zorluklarını ve soruları sıralayalım:
- Bütçe eksiği nedeniyle yeterli ucuzlukta mal bulamaz, bulsa bile devamlılığını getiremez.
- Personele diğer marketlerde asgari ücret ödenirken, İzmar’da sendikalı personel giderinin yüksekliği nedeniyle iş yapacağı pazar günü dükkân açılmaz. Personel gideri rakiplerine göre çok yüksek olur.
- Her açtığı şubenin mülkü belediyeye ait değildir ve kira bedelleri piyasa fiyatlarına göre ödenir. Şube bazında zarar oranları bu ödeme nedeni ile değişkenlik gösterir.
- İZTARIM’ın açmayı düşündüğü 20 şubeden yılda ne kadar zarar etmeyi planlamıştır? Firmanın zararının kaçta kaçı İzmar kaynaklı olacaktır? Şubelerden ayrı ayrı beklenen ve gerçekleşen ciro ne kadardır?
- Sermayesi 1.050.000.000 TL olan İztarım gitgide eriyecek olan sermayesiyle mal alımlarını nasıl gerçekleştirecektir?
- Genel Müdür Yardımcısı’nın Tamer İşlegen olduğunu öğrendiğimde çok şaşırmıştım. Özel sektörde şef olmakta zorlanacak bir kişinin bu makamda olması, İZTARIM’ın yönetim biçimini göstermektedir. Yönetim kurulu üye sayısının fazlalığı, fabrikalarının rantabl olmaması ayrı ayrı sorunlardır.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Sayıştay raporunda bir bulguda, belediyenin mülkünde bulunup faydalanılmayan zeytin ağaçları için İZTARIM ne yapmıştır?
Sayın Cemil Tugay, çiftçiyi ve ürün işleyeni bir araya getirip kooperatif kurmadığı ve bölgesel ürünleri üreticiyi bu şekilde bir araya getirmediği müddetçe başarılı olamayacaktır.
Diğer tüm uygulamalar, bilinen yanlışların tekrarı olacaktır ve tribüne oynamaktır. Bilerek kamu zararı oluşturmaktır.
Haldun Ertan
26/09/2025
