İmar Planında Jeolojik Etüdün Önemi ve İzmir’de Göz Ardı Edilen Gerçekler
Güzelbahçe–Çamlı Planı Üzerine Bir Soruşturma Çağrısı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Zeki Yıldırım…
Türkiye’nin üçüncü büyük kentinin idari omurgasında görev yapan, şehir plancısı kimliğiyle uzun yıllar İzmir Planlamacılar Odası Başkanlığı yapmış, kent planlaması ve mekânsal riskler konusunda uzman bir isim.
Kısacası bu makama laf olsun diye getirilmiş biri değil.
Kent planlama ilkelerini herkesten iyi bilmesi gereken bir kişi…
Peki soruyorum:
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 16.08.2024 tarih ve 04.825 sayılı kararı ile onaylanan Güzelbahçe–Çamlı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı, askıya çıkmadan önce gerçekten incelendi mi?
Dahası, bu plana dava açılmadan önce yapılan itirazları hiç mi görmediler?
İtiraz reddi bile bizzat Zeki Yıldırım imzasıyla geldi.
Bu Plan Neden Bu Kadar Kritik?
Çünkü planlama alanı:
- Aktif deprem fay zonu üzerinde,
- Moloz–hafriyat–inşaat atığı depolama sahası olarak kullanılan,
- Asbest, boya, floresan, ağır metaller gibi tehlikeli atık riski taşıyan bir bölge.
Bu tür alanların öncelikle rehabilite edilmesi, ardından güncel jeolojik–jeoteknik etütlerle değerlendirilmesi gerekirken…
Karşımıza çıkan şey, bilirkişi raporuna da giren akıl almaz bir gerçek oldu:
“Dava konusu bölgede kullanılan jeolojik–jeoteknik etüt raporu, 08.09.2015 tarihlidir.”
Yani 10 yıl önce hazırlanmış bir jeolojik etüt bugün hâlâ plan kararlarına esas alınmış durumda.
Peki 10 yıllık bir jeolojik etüt geçerli midir?
Elbette değildir!
Zemin biliminde genel kabul:
“Zemin etüdü raporları 5 yıl geçerlidir. Deprem, kazı, dolgu, su seviyesi değişikliği, moloz dökümü gibi durumlarda derhal yenilenmesi gerekir.”
Güzelbahçe–Çamlı için 10 yılda neler değişti?
- Bölgeye tonlarca moloz döküldü.
- İnşaat atıkları ile zemin yapısı tamamen bozuldu.
- Deprem risk haritaları yenilendi.
- Fay hareketleri yeniden ölçüldü.
- Bölgenin fiziki yapısı tamamen değişti.
Peki bu gerçekler planlama sürecinde dikkate alındı mı?
Hayır.
Planlama Alanındaki “Fiilî Durum” Nasıl Görmezden Gelinir?
Bilirkişi raporu bile itiraf ediyor:
- 2624 ada 52 ve 53 parseller fiilen moloz–hafriyat depolama alanıdır.
- Zemin yapısı jeolojik etütle uyumlu değildir.
- Bu alanın konut ve ibadet alanı olarak planlanması şehircilik ilkelerine aykırıdır.
Bu kadar açıkken…
İzmir Büyükşehir Belediyesi nasıl olur da bu plana savunma verir?
Kime, neye karşı savunma yapıyor?
Kentliye karşı mı, bilime karşı mı?
Belediye Avukatının Savunması Başarılı, Peki Ya Planlama?
İzmir BŞB avukatı mahkemede planın iptal edilmemesi için olağanüstü çaba göstermiş.
Kendilerini tebrik ediyoruz.
Ancak…
Zeki Yıldırım bir şehir plancısıdır.
Bu planı bilimsel açıdan irdelemesi gerekmez miydi?
İnsan hayatı bu kadar mı ucuz?
Aktif fay üzerinde, moloz sahasında konut alanı olur mu?
İstinaf Yargılaması Başlıyor
Evet, ilk davayı kaybettik.
Ama bu plan istinaftan döner.
Neden?
Çünkü:
- 10 yıllık etüt
- Fiilî zemin gerçekleri
- Fay zonu riski
- Deprem yönetmeliği
- Kamu sağlığı riski
- ÇED eksikliği
- Planlama ilkelerine aykırılık
Tümü, üst mahkemelerin geri çevireceği türden ağır teknik kusurlar.
Savcılığa Suç Duyurusu Hazırlanıyor
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na şu gerekçelerle suç duyurusu yapılacak:
- Eski ve geçersiz jeolojik etüdün plan kararlarına esas alınması
- Zemin yapısı bozulmuş riskli alanların konut olarak planlanması
- Kamu sağlığını tehlikeye atma
- Görevi kötüye kullanma
- Bilimsel raporlara aykırı işlem yapmak
Bu iş “Ben yaptım oldu” denilecek bir iş değildir.
Konut alanına açılan her metrekare insan hayatıdır.
Biz kimsenin düşmanı değiliz.
Ama kentin, doğanın ve insanın haklarını korumak zorundayız.
Zeki Yıldırım’a çağrımızdır:
Bu planı yeniden değerlendirin.
Bilimsel hata varsa düzeltin.
Kentliye karşı sorumluluğunuzu yerine getirin.
Çünkü bu şehir hepimizin.
Kent planları kâğıt üzerinde değil, insan hayatının üzerinde şekillenir.
Birazdan hem Cumhuriyet Savcılığı hem de İstinaf başvurumuzu sizlerle paylaşacağım.
