BÜYÜKŞEHİR 5 YILDIR NEDEN DENETLEMEDİ?
KAFE, OFİS VE İŞLETMELER İTFAİYE RAPORU OLMADAN NASIL ÇALIŞTI?
İzmir kamuoyunu yakından ilgilendiren Onuk Plaza dosyasında Valilik tarafından verilen “kısmi soruşturma izni” tartışmaları büyütürken, bu kez oklar İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yıllardır yerine getirmediği denetim görevlerine çevrildi.
Binanın tapu kayıtlarında “arsa” göründüğü, yapı kullanım belgesi bulunmadığı, %95 oranında kaçak ve aykırı imalat içerdiği Valiliğin resmi kararında açıkça belirtilmesine rağmen, Onuk Plaza’da kafeler, ofisler, kiralık bürolar ve ticari birimler yıllardır faaliyet gösteriyor.
Bu faaliyetlerin hiçbirinin yasal olarak mümkün olmadığı ortaya çıktı.
SKANDALIN KALBİ: İTFAİYE RAPORU OLMAYAN BİNADA KAFE ÇALIŞIYOR!
Türkiye’de en temel iş güvenliği kurallarından biri şudur:
“İtfaiye uygunluk raporu olmadan hiçbir işyeri açılamaz.”
Peki Onuk Plaza’da ne oldu?
Yapı kullanım belgesi yok.
Ruhsat yok.
Kaçış koridorları, yangın merdiveni, sprinkler sistemi incelenmemiş.
Denetim yapılmamış.
Buna rağmen kafe, ofis, işletmeler yıllarca açık kalmış!
Bu nasıl mümkün oldu?
Kim izin verdi?
Kim görmezden geldi?
Kim korudu?
5216 SAYILI BÜYÜKŞEHİR KANUNU NE DİYOR?
Bu kanuna göre Büyükşehir Belediyesi:
- İtfaiye denetiminden,
- Yangın güvenliği raporlarından,
- Ruhsatsız veya aykırı işletmelerin tespitinden,
- İşyeri açma denetimlerinden,
- Tüm ilçe belediyelerine koordinasyon sağlamaktan,
bizzat sorumludur.
Yani İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin “haberimiz yok” deme hakkı YOKTUR.
BU KADAR BÜYÜK BİR BİNAYI 5 YIL ‘GÖRMEMEK’
GÖREV KÖTÜYE KULLANMADIR
Valiliğin resmi yazısında bile:
2017’de başlayan aykırılıklar,
2019’da geçersiz ruhsat,
2023 ve 2025’te yapılan denetimlerde %95 uygunsuzluk,
Binada hâlâ yapı kullanım izni yok,
Binanın yıllarca fiilen kullanıldığı
NET OLARAK YAZILI.
Peki Büyükşehir bu süreçte ne yaptı?
İtfaiye denetimi yapmadı.
İşletmelere “kullanımdan men” kararı uygulamadı.
Ruhsatsız işyerlerini durdurmadı.
Binanın kaçak kullanımına göz yumdu.
TCK 257 – Görevi Kötüye Kullanma,
TCK 184 – İmar Kirliliği,
Kamu zararına göz yummak
kapsamında ciddi ihmal niteliği taşıyor.
VALİLİK KARARI NEDEN EKSİK?
Valilik sadece bazı teknik personel için soruşturma izni verdi.
Ama dosyanın en kritik kısımlarını KAPSAM DIŞI bıraktı:
İZENERJİ A.Ş.’nin satış vaadi ve ofis kiralama işlemleri
Kamu bütçesinden yapılan ödemeler
Büyükşehir yöneticilerinin denetim sorumluluğu
Noterlik işlemleri ve kamu zararının boyutu
Belediye üst yöneticilerinin ihmalleri
Bu bölümlerden hiçbiri soruşturma iznine dahil edilmedi.
Bu karar, soruşturmanın daraltılmasına, kamu zararının karartılmasına, gerçek sorumluların korunmasına neden oldu.
Bu bina 5 yıl boyunca kimlerin koruması altındaydı?
“Onuk Plaza’da bir değil, onlarca hukuka aykırılık var.
Yapı kullanım izni yok, ruhsat yok, itfaiye raporu yok.
Buna rağmen binada kafe, ofis, işletme faaliyeti sürdürülmüş.
Büyükşehir Belediyesi 5 yıl boyunca bu dev binayı nasıl görmedi?
Denetim yapmamak da bir görev ihmalidir.
Eksik verilen soruşturma iznine itiraz edeceğiz.”
ONUK PLAZA DOSYASI ARTIK SADECE KONAK BELEDİYESİNİN DEĞİL,
BÜYÜKŞEHİR’İN DE AYIBIDIR.**
Bu bina:
- Kaçak,
- Ruhsatsız,
- Güvensiz,
- Yapı kullanım izinsiz,
- İtfaiye raporsuz,
- Kamu zararına konu,
- Denetimsiz
bir şekilde yıllarca faaliyet gösterdi.
Ve bunun sorumluluğu artık hem Konak Belediyesi’nin
hem de İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin omuzlarındadır.
1. SAHNE: “Görmedim, duymadım, bilmiyorum”
Tapuda arsa, gerçekte bina, içinde kafe, ofis, kiralık oda, personel, müşteri, fatura her şey var…
Ama belediyelerin klasik repliği:
“Biz oradan hiç geçmedik.” “Aaa Orada bina mı varmış?”
Tabii canııım, Konak’ın ortasındaki koca bina kimsenin dikkatini çekmez.
Kuş uçsa zabıta gören belediye, 5.900 m²’lik binayı fark etmemiş.
Bravo.
Oscar’lık körlük!
2. SAHNE: İtfaiye raporu yok ama kafe açık
Esnafa yangın tüpü tarihi geçmiş diye ceza yağdırılırken
Onuk Plaza’da:
Yangın raporu yok
Kullanım izni yok
Tadilat ruhsatı yok
Kaçış koridoru yok
Ama kafe var!
Ofis var!
Kira kontratı var!
Burası bina değil, itfaiyeden muaf bir Cumhuriyet sanki.
3. SAHNE: %95 kaçak bina ama belediye “bize uyuyor” diyor
Valilik raporu diyor ki:
“Bina %95 AYKIRI.”
%95 kaçak, %5 bina
yani tam bir “yapı değil, af bekleyen eser”.
Ama belediyelerden gelen yanıt:
“Aykırılık giderildi.”
Hangi aykırılık?
%95 olan mı, yoksa sizin görme bozukluğu mu?
4. SAHNE: Yapı kullanım belgesi yok ama satış vaadi VAR!
Evet yanlış duymadınız:
- Bu bina ruhsatsız
- Kaçak
- Kullanım belgesi yok
- Depreme uygun değil
- İtfaiyeden geçmemiş
- Tapuda arsa
Amaaaa…
Satış vaadi sözleşmesi yapılmış!
Ruhsat yok → satış var
Kullanım izni yok → kira var
Riskli → kamu bütçesinden ödeme var
Burası piyango şubesi mi belediye mi?
5. SAHNE: Büyükşehir Belediyesi denetim sorumlu değilmiş(!)
5216 sayılı Büyükşehir Kanunu açık açık diyor:
➡ Büyükşehir itfaiye denetimi yapar
➡ Ruhsatsız/kaçak işletmeleri tespit eder
➡ İlçe belediyelerini denetler
Peki Büyükşehir ne diyor?
“Biz kimseyi görmedik.”
Yani Konak’ın ortasındaki dev bina Harry Potter’ın görünmezlik pelerinine sarılıydı herhalde.
6. SAHNE: Valilik soruşturma izni veriyor ama… yanlış kişilere!
Valilik kararı:
“Şu iki teknik personeli soruşturalım…”
“Üst yöneticilere ilişmeyelim…”
“İZENERJİ’nin satış vaadini boşverelim…”
“Kamu zararını es geçelim…”
Bu karar resmen şöyle diyor:
“Asıl aktörleri değil, figüranları soruşturalım.”
Burası hukuki süreç değil,
yanlış cast seçilmiş tiyatro oyunu!
FINAL:
Temiz İzmir Derneği sahneye çıkar…
“Bu bina görünmez değil, siz 5 yıldır bakmıyorsunuz!”
Ve perde kapanır.
SONUÇ:
İzmir, belediyeciliğin yeni bir türüyle tanıştı:
SİTKOM BELEDİYECİLİK™
Her bölüm ayrı bir skandal,
Her sahne ayrı bir komedi,
Her karar ayrı bir kara mizah.
Kaçak bina mı?
Denetim yok.
Ruhsat yok.
İtfaiye raporu yok.
Ama mizah çok!
Yarın Danıştay’a yapacağımız itirazı sizlerle paylaşacağız.
